Communicatieve voorwaarden en intenties
Als communiceren nog niet vanzelf gaat
Ondersteuning bij het ontstaan van communicatie
Niet elk kind begint vanzelf met praten of communiceren. Sommige kinderen blijven stil, maken nauwelijks contact of gebruiken weinig gebaren of klanken. In mijn praktijk zie ik regelmatig jonge kinderen waarbij de basisvoorwaarden voor communicatie zich nog niet (voldoende) ontwikkeld hebben. Als logopedist help ik om die voorwaarden te versterken, zodat communicatie op gang kan komen.
Wat zijn communicatieve voorwaarden?
Communicatieve voorwaarden zijn de basisvaardigheden die nodig zijn om tot communicatie te kunnen komen. Voordat een kind gaat praten, moet het eerst leren:
- Aandacht te hebben voor een ander
- Oogcontact te maken
- Te reageren op geluiden en beweging
- Plezier te ervaren in contact
- Beurtgedrag te ontwikkelen (om de beurt kijken, wachten, reageren)
Deze voorwaarden ontstaan meestal in het eerste levensjaar. Bij sommige kinderen blijft deze ontwikkeling achter, bijvoorbeeld bij een vertraagde ontwikkeling, een taalontwikkelingsstoornis (TOS), gehoorproblemen of autisme.
Wat zijn communicatieve intenties?
Communicatieve intentie betekent dat een kind iets wil delen met een ander — zoals aandacht vragen, iets aanwijzen, protesteren of een behoefte duidelijk maken. Als een kind intenties ontwikkelt, zoekt het actief contact en gebruikt het communicatie als middel. Dit kan via:
- Oogcontact
- Geluiden of klanken
- Wijzen, reiken of andere gebaren
- Mimiek of lichaamshouding
Wanneer deze communicatieve intenties ontbreken of onvoldoende zichtbaar zijn, is er vaak extra begeleiding nodig om deze ontwikkeling op gang te brengen.
Hoe help ik als logopedist?
Als logopedist kijk ik goed naar wat een kind al wel doet en welke voorwaarden of intenties nog niet zichtbaar zijn. Ik sluit aan bij het niveau van het kind en werk vanuit contact en plezier. Mijn ondersteuning bestaat uit:
- Observatie en analyse van het communicatieve gedrag
- Spelenderwijs stimuleren van contact, interactie en beurtgedrag
- Oefenen met het opwekken van communicatieve intenties
- Gebruik van gebaren of ondersteunde communicatievormen (bijv. pictogrammen, verwijzers, klanknabootsingen)
- Begeleiden van ouders in hoe zij thuis communicatie kunnen uitlokken en versterken
Ik werk altijd met kleine stapjes en veel herhaling, zodat het kind zich veilig voelt en vanuit succeservaringen kan groeien.
Wanneer hulp inschakelen?
Maak je je zorgen omdat je kind weinig contact maakt, niet of nauwelijks spreekt, of niet lijkt te reageren op anderen? Dan is het goed om er op tijd naar te laten kijken. Als de communicatieve voorwaarden of intenties onvoldoende ontwikkeld zijn, kan logopedie helpen om de eerste stappen in communicatie mogelijk te maken.
Samen bouwen aan contact
Communicatie is de basis van alle sociaal contact. Wanneer de ontwikkeling daarin stagneert, heeft dat vaak ook invloed op gedrag, frustratie en het contact tussen ouder en kind. Bij Taal Meester Logopedie help ik kinderen én hun omgeving om samen stappen vooruit te zetten — klein als het moet, speels als het kan.
💡 Wil je weten of je kind toe is aan logopedie of ondersteuning nodig heeft bij het op gang brengen van communicatie? Neem gerust contact met me op voor advies of een intakegesprek.
