Fonetische stoornissen en verbale dyspraxie
Wanneer klanken moeilijk gevormd of gecoördineerd worden
Soms is het probleem niet het klanksysteem zelf, maar het vormen van de klanken. Een kind weet precies wat het wil zeggen, maar de uitspraak lukt niet goed. In dat geval spreken we van een fonetische stoornis of van verbale ontwikkelingsdyspraxie, afhankelijk van de aard van het probleem.
Wat is een fonetische stoornis?
Bij een fonetische stoornis is er sprake van een motorisch articulatieprobleem. Het kind weet welke klank er moet komen, maar kan deze fysiek (nog) niet goed uitspreken. Dit is vaak een aangeleerd motorisch patroon dat lastig te doorbreken is zonder hulp.
Veelvoorkomende voorbeelden:
- Slissen of lispelen (bij de /s/ of /z/)
- Moeite met de /r/ of andere lastige klanken
- Onjuiste tongpositie (bijvoorbeeld tussen de tanden praten)
Moeite met medeklinkercombinaties
Wat is verbale dyspraxie?
Verbale dyspraxie is een motorische spraakstoornis waarbij de aansturing van de spraakbewegingen verstoord is. Het brein weet wat er gezegd moet worden, maar heeft moeite om de spraakspieren goed en op tijd aan te sturen. Dit zorgt voor:
- Moeite met het maken van klanken of lettergrepen
- Inconsistente uitspraakfouten (een woord klinkt steeds anders)
- Problemen met langere of onbekende woorden
- Trage opbouw van de spraak en beperkte verstaanbaarheid
Dyspraxie is complexer dan een fonetische stoornis en vraagt om een specifieke en zorgvuldige aanpak.
Hoe help ik bij fonetische stoornissen en dyspraxie?
In mijn praktijk werk ik stap voor stap aan het verbeteren van de articulatie en spraakmotoriek. De behandeling bestaat o.a. uit:
- Gerichte articulatie-oefeningen
- Gebruik van spiegels, visuele modellen en tactiele cues
- Motorisch opbouwen van klanken naar woorden en zinnen
- Veel herhaling en succeservaringen
- Bij dyspraxie: rustige opbouw met focus op coördinatie
Samen met ouders zorg ik voor een aanpak die past bij het kind en die ook thuis goed toepasbaar is.
Heb je vragen?
Vraag je je af of jouw kind baat heeft bij logopedie? Of twijfel je tussen fonetisch en fonologisch? Neem gerust contact met me op – ik denk graag met je mee.
